Проект «Мхитар Себастаци»

Проект «Мхитар Себастаци» .
Мхитар Себастаци

Проект рассчитан на учащихся Колледжа /1, 2 k./

Срок выполнения прoекта: 2 ноября- 24 ноября.

Цели и задачи выполнения проекта:

Знакомство с Мхитаром Себастаци. Жизнь и деятельность М. Себастаци.
Мхитар Себастаци и мхитаристы.
История создания образовательного комплекса «Мхитар Себастаци».
Формирование навыков индивидуальной работы и работы в группе.
Развитие поисковой деятельности и отбора информации.

Ход работы:

На первом этапе учащиеся знакомятся с жизнью и деятельностью Мхитара Себастаци. Мхитар Себастаци и мхитаристы. В классе они рассказывают и обсуждают информацию, затем готовят презентации по теме ,делают переводы.

На втором этапе учащиеся собирают информацию об образовательном комплексе.«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. ինչպես սկսվեց ամեն ինչ

Հարցազրույց ԿԳՆ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի տնօրեն Աշոտ Բլեյանի հետ

Пишут сочинения «История открытия моей школы». На сайте mskh.am находят информацию о школе, переводят на русский язык. Готовят фильмы и презентации о своей школе. Проводят интервью с учащимися других классов.

Мхитар Себастаци и мхитаристы.

История моей школыinfo.mskh լրատու

Интервью с директором Эдукомплекса «МхитарСебастаци» г-ном Ашотом Блеяном

-Уважаемый тиар   Блеян, как вам пришла в голову идея иметь Educomplex?

— Это красивая история, хотя и немного длинная. Каждый, кто имеет педагогические идеи и хочет их реализовать, пытается найти своих последователей, чтобы превратить школу в образовательную среду, потому что среда — это лучшая школа. У меня был такой план, когда я пришел в школу из Ереванского государственного университета, где я работал. В 1985 году поиски последователей привели меня в школу № 183 в юго-западном районе Еревана. Я был назначен директором этой школы. Это был недавно построенный район, и там все было неорганизованным. Мне повезло и повезло, потому что там были два заместителя директора, такие же сумасшедшие, как и я, и оба они были Ашотами: Ашот Манучарян и Ашот Дабагян. Понимая, что это было очень удобное время после реконструкции Горбачева, когда советский режим угасал, мы, три Ашота, извлек выгоду из этой свободы. В 1989 году мы смогли заставить правительство Армении принять наш образовательный проект. Эдукомплекс «Мхитар Себастаци» был создан как экспериментальный исследовательский союз, как эффективная среда для демонстрации стимулированных возможностей, способностей и таланта человека.

«И почему он был назван в честь МхитарСебастаци?

«Образовательная и исследовательская среда Educomplex очень похожа на аббатство. Творческие и увлеченные учителя очень похожи на настоятелей, не так ли? Юго-западный район Еревана напоминал тогда остров. Он был изолирован от Еревана, от Армении. И если мы добавим наше почитание к Мхитара Себастаци, станет ясно, что мы выбрали правильное имя. Нам пришлось взять на себя трудные начинания, такие как аббат Мхитар.

 «Как Educomplex выглядел в самом начале?

«Наша материнская школа существовала с самого начала. Это была ереванская школа № 183. Было множество сумасшедших идей, но эти идеи были неорганизованными и довольно широкими. Детей было много, а здание школы было только одно. Затем к нам присоединился детский сад (современный школьный сад), за которым последовали гимназия, новая школа, наша дошкольная школа, школа торговли и, наконец, наш медиацентр, шахматная школа и компьютерная школа. Так постепенно наш Educomplex стал тем, что мы имеем сейчас.

Нашей ключевой целью всегда было создать приятную образовательную среду и не допустить каких-либо внешних факторов, мешающих нашему ученику и учителю заниматься любимым делом и проявлять свою индивидуальность. Сегодняшняя образовательная среда была обновлена ​​и стала такой привлекательной в течение 23 лет.

«С какими трудностями и препятствиями столкнулся эдукомплекс за эти 23 года?

«У него было множество проблем. Главное было найти клиента нашей педагогики. Республика была недавно сформирована, свободная республика, где права и свободы человека были объявлены только лозунгами. Чтобы быть по-настоящему свободным, нам нужно было найти нашего клиента, другими словами, родителей, которые хотели, чтобы их дети получили образование по нашей программе. Мы смогли сформировать большую армию клиентов за эти 23 года. Именно благодаря им мы существуем. Наше поклонение творчеству также помогло нам. В этой стране, где работа вообще не ценилась, а лень была важным делом людей, творчеству нужно было поклоняться.

Использование современных инструментов также важно, потому что времена меняются, и учащиеся имеют право быть обеспеченными этими инструментами. Сегодняшние инструменты — это оцифрованные инструменты. Вот почему мы широко используем их в нашем образовании. Благодаря индивидуальному образовательному порядку, креативности и использованию современных инструментов мы смогли справиться со всеми этими препятствиями.

«Всегда ли медиаобразование всегда было приоритетом в нашем Educomplex?»

» Да, это имеет. У нас были первые учебные японские компьютеры Yamahas, которые были в Армении. У нас была первая учебная типография и издательство «Шагик». И так как наши первые шаги в педагогике совпали с созданием и широким использованием цифровых средств, мы начали использовать их в образовании. Мы поняли, что они делают обучение более привлекательным и эффективным. Вот почему мы внедрили использование этих инструментов в нашей образовательной программе. Конечно, это было трудно для нас, потому что они были дорогими, но мы показали, что все возможно при наличии большой воли. Дома нельзя иметь проектор или умную доску, но их можно иметь в школе целый класс. Мы уверены, что дети понимают, что эти инструменты должны служить им. В дополнение к нашему физическому состоянию, существует виртуальная жизнь, которая является медиа-миром. Мы должны были создать наш educomplex и в этом мире, и мы создали наш школьный сайтwww.mskh.am . Мы создали его, чтобы сделать наше образование непрерывным, чтобы учащиеся могли рассказать о себе, потому что нет ничего важнее, чем получать полную информацию друг о друге ».

«Какие задачи выдвинул Эдукомплекс?»

«Эти задачи были представлены в виде образовательных проектов. Есть проекты, которые будут специально представлены как заказы совместной работы во время Дней «Себастацинера». Для меня самым актуальным является проект «Образовательный сад». Что мы будем делать, чтобы оказаться в этом «Образовательном саду»? Говоря «Сад», я имею в виду полностью охраняемую среду, где люди чувствуют друг друга, где вы несете ответственность за каждый шпиль и цветок. Может быть, это самый большой поступок, который мы начали. И я уверен, что ближайшие 2-3 года будут решающими в этом отношении. Другой проект делает нашу повседневную школьную жизнь, поездки и каникулы полностью образовательными. Однодневные, двухдневные, трехдневные страновые учебные лагеря делают обучение более мобильным, иными словами, учащийся и учитель с их образованием повсюду. Я также считаю музыкальное образование и деятельность школьного хора исключительно важными. Я всегда хотел, чтобы ученики 10 или 11 лет выполняли эту интеллектуальную работу, потому что человек, который слушает Моцарта, является интеллектуалом. Образование становится диким воспроизводством без прослушивания Моцарта, Бетховена, Комитаса. Поэтому мы считаем музыкальное образование исключительно важным, и в результате этого недавно состоялось открытие нашего концертного зала. Мы хотим, чтобы все были близки к искусству. Поэтому мы считаем музыкальное образование исключительно важным, и в результате этого недавно состоялось открытие нашего концертного зала. Мы хотим, чтобы все были близки к искусству. Поэтому мы считаем музыкальное образование исключительно важным, и в результате этого недавно состоялось открытие нашего концертного зала. Мы хотим, чтобы все были близки к искусству.

Если эти 3 проекта будут последовательно реализованы, вы почувствуете существенные изменения в течение короткого периода времени ».

«Почему Дни Эдукомплекса отмечаются в ноябре?»

«Это было исправлено за последние 4 года и стало традицией. Это, конечно, не может быть в сентябре. Ноябрь — мой самый любимый месяц. Мне нравится поздняя осень, когда немного холодно, когда нет легкомысленности лета, когда во всем есть некоторая серьезность. Любой праздник требует своего рода подготовки, и нам удобно отмечать наш праздник после сентябрьских и октябрьских приготовлений.

Интервью взяла Лилит Агаджанян,

10 класс

Мхитар Севастийский

Мхитар

      Мхита́р Севасти́йский (Себастаци, арм. Մխիթար Սեբաստացի, также итал. Mekhitar da Pietro, в миру Манук Петросян; 7 ноября 1676, Сивас, Османская империя — 16 апреля 1749, монастырь св. Лазаря,Италия) — основатель ордена мхитаристов.  

Родился в Севастии (Сивас, западная Армения, территория современной Турции) 7 февраля 1676 года. Поступил в монастырь Сурб Ншан (Святого Знамения), где принял имя Мхитар (Утешитель). В 15 лет уже был саркавагом. Стремясь к знаниям, отправился в Эчмиадзин, который считал центром цивилизации. В пути встретил миссионера-европейца и армянского путешественника, чьи рассказы о западном мире его глубоко поразили; с тех пор он стремился приобщить свой народ к достижениям Запада. Полтора года бродил с места на место, зарабатывая на жизнь преподаванием, затем вернулся в Сивас, где посвятил себя чтению армянских, сирийских и греческих богословов. После неудачной попытки попасть в Европу через Александрию был рукоположен в Сивасе в сан священника (1696), получил церковную ученую степень вардапета(1699).

В качестве проповедника отправился в Константинополь, где вокруг него собрался кружок учеников, в 1701 году оформившийся в монашескую общину, которая, помимо типичных религиозных задач, поставила себе целью просветительскую деятельность среди армян и их воссоединение со Святым Престолом. В ходе начавшихся гонений на католиков со стороны турецких властей и подчиненных им православных и нехалкидонских иерархов был вынужден укрыться в монастыре капуцинов, находившемся под дипломатической защитой Франции, затем бежать в Морею (в то время находившуюся под контролем Венецианской республики. В Модоне он построил армянскую церковь и монастырь, заложив основы будущего ордена. В 1712 году Папа Климент XI дал этому начинанию официальное одобрение и назначил Мхитара аббатом. Однако уже через три года между Венецией и Османской империей началась война, поставившая монастырь под угрозу. Мхитар с шестнадцатью спутниками перебрались в Венецию, чтобы основать там новый монастырь. Модон же был захвачен турками, монастырь разрушен, около 70 остававшихся там монахов рассеяны.

В Венеции Мхитару удалось получить в дар небольшой остров Святого Лазаря, расположенный в южной части Венецианской лагуны, вблизи острова Лидо. Официальное переселение состоялось 8 сентября 1717 года. На острове Мхитар и его собратья восстановили из руин старую церковь и выстроили монастырь, со временем ставший одним из мировых центров армянской культуры. Здесь Мхитар прожил 30 лет, занимаясь литературными трудами и печатным делом. Он скончался 16 апреля 1749 года.

Конгрегация мхитаристов.

    Мхитар и его собратья, восстановили из руин старую церковь и выстроили монастырь, со временем, ставший одним из мировых центров армянской культуры. Они издавали труды древнеармянских писателей, исследования по армяноведению, словари, переводили литературные памятники древнегреческой и римской литературы на древнеармянский язык.
Мхитар Себастаци явился первым автором Айказянского словаря, редактором и издателем Библии на армянском языке, издателем научных текстов. Он написал и опубликовал «Грамматику древнеармянского айказянского языка». Видя, что народ не понимает грабар, создал такие труды, как «Вопрошение о грамматике и ее частях», «Риторику». Он проложил путь очищения языка от заимствований. По его пути пошли последующие грамматики. Грамматика Мхитара дважды была переведена на грузинский язык и составлена первая грамматика грузинского языка.
Велика роль Мхитара Себастаци в развитии армянского языкознания, армянской культуры. Он составил программу, которую осуществляли и продолжили его ученики. В частности, новый Айказянский словарь создан на основе «Словаря» Мхитара. Кроме монастырских школ, действующих на острове Св. Лазаря и в Вене, мхитаристы имели школы во многих городах, где проживало большое число армян. Мхитаристы сыграли неоценимую роль в собирании и издании образцов древнеармянской книжности. В монастырях Венеции и Вены хранятся тысячи рукописей, десятки тысяч древнейших изданий и изданных в наши дни армянских книг. Они издали сочинения почти всех выдающихся представителей древнеармянской словесности — Агатангелоса, Корюна, Фавстоса Бузанда, Хоренаци, Езника, Егише, Лазаря Парпеци, Ована Мандакуни, Григора Нарекаци, Нерсеса Шнорали и многих других.

Мхитаристы перевели и издали лучшие образцы классической литературы: «Илиаду» и «Одиссею» Гомера, 6 томов «Сравнительных жизнеописаний» Плутарха, «Воспитание Кира» Ксенофонта, сочинения Цицерона, Сенеки, Марка Аврелия, трагедии Софокла, басни Эзопа, «Божественную комедию» Данте, «Потерянный рай» Мильтона, «Манфред» Байрона, трагедии Расина, Корнеля и многое другое.В организации в разное время состояли поэты: сам Мхитар Себастаци – основатель Конгрегации, представитель классицистического направления – Арсен Багратуни, романтик – Гевонд Алишан, впервые написавший цикл стихотворений «Песни Наапета» на новоармянском языке и другие.

Здесь Мхитар прожил 30 лет, занимаясь литературными трудами и печатным делом. В возрасте 73 лет Себастаци тяжело заболел и умер 27 апреля 1749 г. Похоронен в монастыре св. Лазаря. Мхитар Себастаци — основатель арменистики, это величина, которая своим масштабом, значимостью может быть сопоставима лишь с Месропом Маштоцем, его деятельность — поворотный пункт армянской культуры. Среди выдающихся его последователей можно назвать первого армянского археолога и географа Гукаса Инчичяна, основателя армянской риторики Степаноса Агонца, ставшего впоследствии главой конгрегации, историка Микаэла Чамчяна, автора трехтомной капитальной «Истории Армении», особая заслуга которого состоит еще и в создании трудов по армянской грамматике на турецком языке армянскими буквами, поскольку армяне турецкой провинции все более становились тюркоязычными. С Конгрегацией мхитаристов в значительной степени связано научное исследование древнеармянской книжности и языка, издание сочинений десятков средневековых авторов, переводы образцов греко-римской и западноевропейской литературы, основание периодических изданий на ашхарабаре.
Чтобы понять значение и место Конгрегации мхитаристов, нужно учесть историческую обстановку, которая сложилась в тот период в Армении.  В первый период члены конгрегации занимались переводами трудов выдающихся мыслителей, где представлено Богословие Католической Церкви.
В 1789 году Конгрегации удалось открыть на острове Св. Лазаря типографию, которая со временем стала одной из лучших типографий Италии. За последующие 200 лет в этой типографии печатались сотни книг по искусству, географии, истории и филологии, официальный орган Мхитаристской конгрегации Венеции — журнал «Базмавеп» (с 1843 года по сей день) и иллюстрированный «Гегуни». Многие члены конгрегации, бывая в армянских областях, наряду с просветительской миссией занимались проповедничеством, однако основным направлением деятельности Мхитара Себастаци было письменное слово, издание книг, то есть просвещение.
Конгрегация, основанная Мхитаром Себастаци, в армянской среде вызвала определенную реакцию. Ее интенсивная культурная деятельность заставила представителей Армянской Апостольской Церкви подумать о возрождении культурных центров в Армении. На этой основе и была создана Армашская школа (в Западной Анатолии). Дух соревнования побудил Эчмиадзинских деятелей превратить Геворкяновскую школу в Академию. Наличие Конгрегации мхитаристов вызвало активность и в Новой Джульфе: в 1600-е годы армяне основали там монастырь, в котором Хачатур Кесареци создал типографию, издавал книги и направил в Венецию своих учеников. Армянский первопечатник Воскан Ереванци из Новой Джульфы переселился в Амстердам, где в 1666 году армянами была создана первая типография.
Благодаря патриотизму, последовательности ее главы, Конгрегация мхитаристов внесла огромный вклад в сохранение и развитие армянской культуры; собрала ценнейшие произведения культуры от Древнего Египта до современности — более 3 тысяч редких рукописей, которые сегодня хранятся в Музее мхитаристов Венеции и Вены. Это огромное духовное и художественное достояние. До конца XIX века мхитаристы были лучшими исследователями арменистики и к ним ездили европейцы, чтобы получить образование в этой области.

В Армении c 1998 года действует официальное представительство Конгрегации мхитаристов.

http://www.armenianarthall.com/index2.php?newsid=308

Բջջիջ

Բջիջ բոլոր հայտնի կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային, ֆունկցիոնալ և ժառանգական տարրական միավորը։ Բջիջը, որպես օրգանիզմի կառուցվածքի տարրական միավոր, օժտված է կենդանի նյութին բնորոշ հատկություններով, որոնք պահպանում ու փոխանցվում են հաջորդ սերունդներին։ Բջիջն ուսումնասիրող գիտությունը բջջաբանությունն է։

Բջջի կառուցվածք Բջջաթաղանթ՝

  • սահմանազատում է բջջին շրջակայից,
  • տալիս նրան որոշակի ձև,
  • պաշտպանում միջավայրի ազդեցությունից,
  • ապահովում շրջակայի հետ նյութերի փոխանակումը:

Ցիտոպլազմա՝

  • մածուցիկ անգույն զանգված է,
  • լցնում է բջջի ամբողջ խոռոչը,
  • իր մեջ ընդգրկում է կորիզն ու մնացյալ օրգանոիդները,
  • նրանում ընթանում են բջջի կենսագործունության հիմնական դրսևորումները:

Կորիզ՝

  • պարունակում է բջջի ժառանգական նյութը,
  • նրա կիսման արդյունքում առաջանում են մայրական բջջին նման, նույնական դուստր բջիջներ:

 Օրգանոիդներ՝

  • ապահովում են բջջի կենսագործունեությունը՝ շնչառությունը, թթվածնի անջատումը, աճը, զարգացումը և այլն:

Օրգանոիդներ, կոչվում են ցիտոպլազմայի մասնագիտացված մասերը, որոնք ունեն որոշակի կառուցվածք և կատարում են բջջի այս կամ այն գործառույթը։

Օրգանոիդներն են՝
Էնդոպլազմային ցանցը խողովակների, խորշերի կամ բշտաձև մանր հատիկների բարդ համակարգ է՝ կազմված լիպոպրոտեիդների երկու շերտերի թաղանթից։ Խողովակներն ու խորշերը կազմում են մի ճյուղավոր, ամբողջ բջջապլազմայի մեջ ներթափանցված ցանց, որը պայմանավորում է նրա անվանումը։ Նա առավել զարգացած է այն բջիջներում, որոնցում սպիտակուցի սինթեզը ավելի ակտիվ է ընթանում , և թույլ է զարգացած այն բջիջներում, որոնցում ոչ մեծ քանակությամբ սպիտակուց է սինթեզվում։ Էնդոպլազմային ցանցը լինում է հարթ և հատիկավոր։ Հարթ էնդ. ցանցի արտաքին շերտը հարթ է, իսկ հատիկավոր էնդ. ցանցի արտաքին շերտը հատիկավոր։ Այդ հատիկները հարուստ են ՌՆԹ-ով և կրում են ռիբոսոմներ անվանումը։
Գոլջիի համալիր, էնդոպլազմային ցանցի հետ սերտորեն կապված հարթ, միաշերտ մեմբրաններից կազմված խորշեր, խողովակների, ակոսների և բշտիկների համակարգ է, որտեղ ձևավորվում են լիզոսոմները, վակուոլները և սեկրետները, ընթանում է կուտակվում և դուրս են բերվում փոխանակության նյութերը։ Գոլջի կոմպլեքսը մասնակցում է պլազմային թաղանթի գոյացմանը։
Ռիբոսոմներ, բջջի մեմբրան չունեցող օրգանոիդներն են, որոնցում կատարվում է սպիտակուցի կենսասինթեզ։
Միտոքոնդրումներ, բջջի ընդհանուր նշանակության օրգանոիդներից են։ Միտոքոնդրիումների ֆունկցիաներն են՝ ԱԵՖ-ի սինթեզ, Շնչառական ֆունկցիա, Սպիտակուցի սինթեզ, ՌՆԹ-ի և ԴՆԹ-ի սինթեզ

Լիզոսոմներ.

Ֆունկցիան

  • Ընդունակ են քայքայել օրգանական և այլ նյութեր (ներբջջային մորսողություն)
  • Ավտոլիզ
  • Օտարածին սպիտակուցների քայքայում

Պլաստիդներ

Վակուոլներ

Ներառուկներ

Բջջակորիզ. Բջջակորիզ կամ կորիզ, բջջի կարևոր կառուցվածքային մասը, որտեղ պահպանվում, վերարտադրվում և հաջորդ սերնդին է փոխանցվում ժառանգական ինֆորմացիան։ Բջջակորիզը համարվում է նաև բջջում նյութափոխանակության կարգավորման և բոլոր օրգանոիդների կենսագործունեության հսկողության կենտրոն[3]։

Կորիզակ.

Կորիզակի բաղադրության մեջ մտնում են՝

Կարմիր բլուր. ուրարտական հուշարձան

․Ուրատական ո՞ր շրջանի հուշարձան է Կարմիր բլուրը (Թեյշեբաինի) և մշակութային /ի՞նչ ժառանգություն է ներկայացնում։

Ք. ա. 7-րդ թագավոր Ռուսա Բ-ն Իլդարունի գետի ձախ ափին ներկայիս Երևանի տարածքում, հիմնադրում է վարչատնտեսական ու ռազմական նոր կենտրոն, որն ի պատիվ ուրարտական ռազմի աստված Թեյշեբայի կոչում է Թեյշեբաինի։
Տասնամյակներ շարունակ այս տարածքում շինաղբի նույն տեսարանն է։

2․Ինչ խնդիրների առջև է կանգնած Կարմիր բլուր ուրարտական հնավայր։

Կարմիր բլուր

Ուրարտուի ժառանգությունն ու Կարմիր բլուրի «հավերժ» շինաղբը

Կարմիր բլուր. ուրարտական հուշարձանը պայքարում է շինաղբի դեմ

Ուրարտական շրջանի նոր գտածոներ՝ «Կարմիր բլուրի» հարակից տարածքում

Կարմիր բլուրի պեղումներ

«Կարմիր բլուրը» սերիալ կամ գերեզմանատուն չէ

Հայկազուն-Երվանդականների թագավորություն

Հայաստանը Երվանդունիների օրոք
Բեհիսթունյան արձանագրությունը

Ըստ ավանդության` Նինվեի գրավման ժամանակ (Ք.ա. 612թ.) մարերին աջակցել է հայոց նահապետներից Պարույր Սկայորդին, որին Մարաստանի Կիաքսար թագավորը ճանաչել է Հայոց արքա: Պարույրի ազգականներից Երվանդ Սակավակյացը հիմք դրեց հայկական նոր արքայատոհմի, որը նրա անունով կոչվեց Երվանդունիների հարստություն:

Մայրաքաղաքը շարունակում էր մնալ Վանը, իսկ IV դարից դարձավ Արմավիրը:

Երվանդունիների համահայկական թագավորությունն ընդգրկում էր նախկին Վանի թագավորության տարածքը, այսինքն` գրեթե ամբողջ Հայկական լեռնաշխարհը եւ համապատասխանում էր հայ ժողովրդի էթնիկական սահմաններին:

Հույն պատմագիր Հերոդոտոսը Ք.ա. 6-5-րդ դարերի Հայաստանը ներկայացնում է միաձույլ հայ ժողովրդով բնակեցված եւ ընդարձակ մի երկիր, որի սահմանները հարավ-արեւելքում հասնում էին մինչեւ Փոքր Զավ գետի ակունքները եւ Մարաստան, հարավում` մինչեւ Ադիաբենե (Ասորեստան), հյուսիս-արեւմուտքում` մինչեւ Պոնտոս, արեւմուտքում` մինչեւ Կիլիկիա:

Երվանդ 2-դի դիմանկարով դրամ

Հերոդոտոսը Հայաստանի անբաժան երկրամասն է համարում նաեւ Եփրատից արեւմուտք ընկած Պակտիկեն, որը համընկնում է Փոքր Հայքին: Այլ խոսքով` Հերոդոտոսին ծանոթ Հայաստանը լիովին ընդգրկում էր Հայկական լեռնաշխարհը:

Երվանդ Սակավակյացը ստիպված ընդունում է Մարաստանի գերիշխանությունը եւ պարտավորվում է հարկ վճարել, իսկ պատերազմի դեպքում` տրամադրել զորքի կեսը: Ըստ հույն պատմիչ Քսենոփոնի` հայերն ունեին 8.000 հեծյալ եւ 40.000 հետեւակ զորք: Հայաստանը լիովին պահպանում էր պետական անկախությունը, տարածքային ամբողջականությունը, հոգեւոր-մշակութային ինքնուրույնությունն ու կենսունակությունը, որոնք հաստատուն հիմքերի վրա էին դրվել նախընթաց դարերում:

Երվանդ Սակավակյացը փորձեց ապստամբել Մարաստանի Աժդահակ (Ք.ա. 585-550թթ.) թագավորի դեմ: Վերջինիս զորավար Կյուրոսը կարողացավ խաբեությամբ ձերբակալել Հայոց արքային եւ նրա ընտանիքի անդամներին:

Հայոց թագաժառանգ Տիգրանի միջնորդությամբ, որը Կյուրոսի ընկերն էր, հաշտություն է կնքվում:

Հայի պատկեր` Պերսեպոլիսի բարձրաքանդակներից (մթա 6-րդ դար)

Մարաստանի գերիշխանությունը Առաջավոր Ասիայում երկար չտեւեց: Աժդահակի դեմ ապստամբեց Կյուրոսը, որը պարսկական Աքեմենյան տոհմից էր: Նրան միացավ Հայոց արքա Տիգրան Երվանդյանը (Ք.ա. 560-530թթ.): Հայ-պարսկական զորքերը գրավեցին Մարաստանի մայրաքաղաք Էկբատանը, իսկ Աժդահակը սպանվեց:

Ք.ա. 550թ. Կյուրոս Մեծը ստեղծեց հին աշխարհի ամենահզոր տերություններից մեկը՝ Աքեմենյան կայսրությունը, որի դաշնակիցն էր Հայաստանը:

Ք.ա. 538թ. Հայոց արքա Տիգրանը Կյուրոսի հետ մասնակցել է նաեւ Նոր Բաբելոնի թագավորության կործանմանը:

Ք.ա. 522-520թթ. մի շարք հպատակ երկրներ ապստամբեցին աքեմենյան Դարեհ I արքայի (Ք.ա. 522-486թթ.) դեմ: Այդ ապստամբության եւ մղած ճակատամարտերի մասին հիշատակված է Դարեհի` Բիհիսթուն ժայռի վրա թողած եռալեզու արձանագրության մեջ:

Չնայած Դարեհը Հայաստանը չի հիշատակում ապստամբած հպատակ երկրների շարքում, սակայն նրա զորքերը մտան նաեւ մեր երկիր, ուր հանդիպեցին ամենահամառ դիմադրությանը: Դա վկայում է, որ Հայաստանը մինչ այդ պահպանել էր անկախություն եւ նույնիսկ աջակցել էր Աքեմենյանների դեմ ապստամբած երկրներին:

Նեմրութ լեռան վրա գտնվող արձանախումբը

Այդ ժամանակ ապստամբել էր նաեւ Բաբելոնը, ուր արքա էր հռչակվել հայազգի Արախան:

Այդ ամենը վկայում են հայերի ռազմաքաղաքական մեծ դերակատարության մասին:

Արծաթյան պտյակ (ռիթոն)’ Երզնկայից ,Ք.ա. 5-րդ դար

Դարեհը Հայաստան էր ուղարկել երկու բանակ` պարսիկ Վահումիսայի եւ հայազգի Դադարշիշի գլխավորությամբ: Ճակատամարտերը հիմնականում տեղի ունեցան Հյուսիսային Միջագետքում եւ Հայաստանի հարավում:

Նրանք միայն 5 ճակատամարտերից հետո կարողացան հաղթել եւ հնազանդեցնել Հայաստանը:

Ապստամբության ճնշումից հետո Դարեհը Աքեմենյան պետությունը բաժանեց 20 սատրապությունների:

Հայաստանն ընդգրկում էր 13-րդ եւ 18-րդ սատրապությունների տարածքները:

Սատրապի պաշտոնը հիմնականում տրվում էր Երվանդունի թագավորներին, որոնք պահպանել էին իրավունքների մեծ մասը եւ ներքին ինքնավարությունը, իսկ որոշ դեպքերում սատրապ էր նշանակվում որեւէ պարսիկ մեծատոհմիկ:

Այս վիճակը շարունակվեց մինչեւ Ալեքսանդր Մակեդոնացու արշավանքը:

Ք.ա. 334թ. Ալեքսանդր Մակեդոնացին հարձակվեց Աքեմենյան կայսրության վրա եւ գրավեց նրա արեւմտյան մասը:

Ք.ա. 331թ. Գավգամելայի վճռորոշ ճակատամարտում Ալեքսանդրը ջախջախեց Դարեհ III արքայի բանակը եւ կործանեց Աքեմենյան կայսրությունը:

1. Երվանդակերտի ավերակներից

Գավգամելայի ճակատամարտին մասնակցեցին եւ իրենց մարտական բարձր որակներով փայլեցին Մեծ եւ Փոքր Հայքերի բանակները` Երվանդ III-ի եւ Միթրաուստեսի գլխավորությամբ:

Աքեմենյան Պարսկաստանի կործանումից հետո Ք.ա. 336 թվականից Մեծ Հայքում իշխող Երվանդ III-ը իրեն հռչակեց անկախ թագավոր (Ք.ա. 331-300թթ.), Փոքր Հայքում նույնը արեց Միթրաուստեսը:

Երվանդը, հակահարված հասցնելով Ալեքսանդր Մակեդոնացու զորավարներ Մեմնոնոսի եւ Սելեւկիոս Նիկատորի ոտնձգություններին, հաջողությամբ պաշտպանեց Մեծ Հայքի թագավորության անկախությունը:

Նրա աջակցությամբ իրենց անկախությունը պահպանեցին նաեւ Փոքր Հայքի, Պոնտոսի եւ Կապադովկիայի թագավորությունները:

2. Երվանդակերտի ավերակներից

Ք.ա 323թ. Ալեքսանդր Մակեդոնացին մահացավ, եւ նրա կայսրությունը տրոհվեց մի քանի մասի, որոնցից ամենամեծը Սելեւկյան պետությունն էր: Վերջինս դարձավ Մեծ Հայքի գլխավոր հակառակորդը եւ բազմիցս փորձեց նվաճել այն: Սակայն հայկական բանակը կարողանում էր արժանի հակահարված տալ սելեւկյաններին:

Ք.ա. 260թ. Սամոս (Շամ) Երվանդունին, որը Ծոփքի եւ Կոմմագեների կառավարիչն էր, հրաժարվեց ենթարկվել Մեծ Հայքի թագավորին եւ հռչակվեց ինքնուրույն թագավոր:

Սամոսը հիմնեց Սամոսատ (Կոմմագենեում) եւ Սամոկերտ (Ծոփքում) քաղաքները:

Սամոսին հաջորդեց որդին` Արշամը (Ք.ա. 240-220թթ.), որը հիմնեց Արշամաշատ մայրաքաղաքը (Ծոփքում) եւ Արսամեա անունով երկու քաղաք (Կոմմագենեում):

Ք.ա. 220թ. սելեւկյանների միջամտությամբ Ծոփքից առանձնացավ Կոմմագենեն: Այսպիսով Ք.ա. 3-րդ դարի վերջին Հայաստանը բաժանված էր չորս թագավորությունների` Մեծ Հայք, Փոքր Հայք, Ծոփք, Կոմմագենե:

Տրոհված եւ մասնատված երկիրը այլեւս չուներ նախկին հզորությունը, որպեսզի հակահարված տար օտար նվաճողներին:

Երվանդաշատ մայրաքաղաքը

Մեծ Հայքում Երվանդունիների վերջին ներկայացուցիչն էր Երվանդ IV-ը (Ք.ա. 220-201թթ.): Նա Ախուրյանի եւ Արաքսի գետախառնման մոտ հիմնադրեց Երվանդաշատ նոր մայրաքաղաքը (մանրամասնությունների համար սեղմեք այստեղ http://akunq.net/am/?p=209), նրանից քիչ հյուսիս` Երվանդակերտը եւ Երվանդավանը, իսկ Ախուրյանի աջ ափին` Բագարանը, որը դարձավ խոշոր սրբավայր:

Արգիշտիխինիլի-Արմավիրի միջնաբերդի մի հատվածի վերակազմությունը

Ք.ա. 201թ. սելեւկյան արքա Անտիոքոս III Մեծի զորքերը` հայ զորավար Արտաշեսի գլխավորությամբ, տապալեցին Երվանդ IV-ին եւ նվաճեցին Մեծ Հայքը, որտեղ կառավարիչ (ստրատեգոս) կարգվեց Արտաշեսը:

Ծոփքի Երվանդունի արքա Քսերքսեսը (Ք.ա. 220-201թթ.) նախ դարձավ սելեւկյան արքա Անտիոքոս III-ի կիսահպատակը, իսկ Ք.ա. 201թ. դավադրությամբ սպանվեց:

Փոքր Հայքը եւ Կոմմագենեն եւս դարձան սելեւկյան պետության ստրատեգիաներ:

Անտիոքոս III-ը Ծոփքում կառավարիչ կարգեց` Զարեհին, Փոքր Հայքում` Միհրդատին, Կոմմագենեում` Պտղոմեոսին: Այսպիսով` Երվանդունիների հայկական թագավորությունները դարձան սելեւկյան կայսրության նվաճողական քաղաքականության զոհը:

Երվանդյան արքայատան, այդ թվում` Ծոփք-Կոմմագենեի արքայաճյուղի ներկայացուցիչները, կառուցել են բազմաթիվ քաղաքներ, իրենց անուններով ու պատկերներով հատել են դրամներ, խթանել են երկրի տնտեսական զարգացումը, խրախուսել հելլենիստական մշակույթը:

Նրանց օրոք Հայաստանում պետականությունը այնպիսի ամուր հիմքերի վրա էր դրվել, որ օտարերկրյա տիրապետությունը շարունակվեց միայն մեկ տասնամյակ:

Երվանդունիների արքայացանկը

  1. Երվանդ Ա Սակավակյաց մ.թ.ա. մոտ 570-560
  2. Տիգրան Երվանդյան մ.թ.ա. 560-535
  3. Վահագն Երվանդյան մ.թ.ա. 530-մ.թ.ա. 515
  4. Հիդարնես Ա մ.թ.ա. VI դ.
  5. Հիդարնես Բ մ.թ.ա. V դ.
  6. Հիդարնես Գ մ.թ.ա. V դ. կես
  7. Արտաշիր մ.թ.ա. V դ. 2–րդ կես
  8. Երվանդ Բ մ.թ.ա. 404-360
  9. Երվանդ Գ մ.թ.ա. 330-300
  10. Երվանդ Դ Վերջին մ.թ.ա. III դ. վերջին քառորդ

Աղբյուր՝ https://akunq.net/am/?p=25780

Տեսանյութ՝

Երվանդունի-հայկազունիների հայկական թագավորությունը

Օգտակար նյութեր՝

Երվանդաշատ

Բագարանի եկեղեցիները

Ֆլեշմոբ

Երկրորդ մակարդակ

1. Գտի՛ր օրինաչափությունը և լրացրո՛ւ դատարկ վանդակը

Captionless Image
68

2. Երկնիշ թվի թվանշանների արտադրյալը 21 է: Որքա՞ն է այդ թվի թվանշանների գումարը:
3*7=21 => 3+7=10
3. Երեք հաջորդական զույգ թվերի գումարը 336 է։ Գտի՛ր այդ թվերից ամենամեծը։
x+x+2+x+4=336
3x=330
x+4=114
4. Մարիամն ամեն օր գրում է այդ օրվա ամսաթիվն ու ամիսը, այնուհետև հաշվում է թվանշանների գումարը: Օրինակ՝ մարտի 26-ը գրում է այսպես՝ 26.03, գումարը կլինի՝ 2+6+0+3=11: Մարիամի ստացած ամենամեծ գումարը ո՞րը կլինի։
29.09=2+9+9+0=20
5. Ճագարն ուներ 20 գազար: Ամեն օր նա ուտում էր երկու գազար: Շաբաթվա ո՞ր օրն էր նա սկսել ուտել իր գազարները, եթե 11-րդ գազարը կերել էր երեքշաբթի օրը:
հանում ենք երկուական եւ ստացվում է, որ նա սկսել է ուտել հինգշաբթի օրը։
6. Փուչիկները վաճառվում են տարբեր փաթեթներով, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է՝ 5, 10 կամ 25 հատ փուչիկ: Ամենաքիչը քանի՞ փաթեթ պետք է գնի Մարինեն, եթե նա ուզում է գնել ճիշտ 70 փուչիկ:
25+25+10+10=70 Ամենաքիչը` 4
7. Առաջին կանգառում ավտոբուսից իջան 3 ուղևոր, երկրորդ կանգառում բարձրացան 6 ուղևոր, երրորդ կանգառում իջան 4 ուղևոր և բարձրացան 3 ուղևոր։ Արդյունքում ավտոբուսում մնացին 15 ուղևոր։ Սկզբում ավտոբուսում քանի՞ ուղևոր կար։ 15-3+4-6+3=13
8. Երկու դարբին միասին աշխատելով՝ որոշակի աշխատանք կարող են կատարել 8 օրում։ Երկրորդ դարբինը միայնակ քանի՞ օրում կարող է կատարել այդ աշխատանքը, եթե առաջին դարբինը այն կատարում է 12 օրում։
1/12+1/x=1/8. 1/x=1/24 x=24
9. Մոնիկան ունի տարբեր գույնի երեք արկղ՝ սպիտակ, կարմիր և կանաչ: Դրանցից մեկում տանձ է, մյուսում՝ խնձոր, մեկն էլ դատարկ է: Ո՞ր գույնի արկղում է տանձը, եթե հայտնի է, որ այն կա՛մ սպիտակ, կա՛մ կարմիր արկղում է, իսկ խնձորը` ո՛չ սպիտակ, ո՛չ էլ կանաչ արկղում։ սպիտակ
10. Դասարանի բոլոր 30 սովորողները ցանկություն հայտնեցին մասնակցելու ֆուտբոլի կամ բասկետբոլի մրցումներին: Նրանցից 15-ը ցանկություն հայտնեց մասնակցելու ֆուտբոլի մրցումներին, իսկ 20-ը` բասկետբոլի: Քանի՞ սովորող մասնակցեց և՛ ֆուտբոլի, և՛ բասկետբոլի մրցումներին: 5

Երրորդ մակարդակ

1. Հնարավո՞ր է արդյոք 1, 2, 3, …, 21 բնական թվերը բաժանել խմբերի այնպես, որ յուրաքանչյուր խմբի ամենամեծ թիվը հավասար լինի այդ խմբի մյուս թվերի գումարին։ ոչ
2. Հինգ տուփում միասին կա 77 մատիտ։ Առաջինում և երկրորդում միասին կա 15 մատիտ, երկրորդ և երրորդում միասին կա 35 մատիտ, երրորդ և չորրորդում միասին՝ 40 մատիտ, չորրորդում և հինգերորդում միասին՝ 32 մատիտ։ Յուրաքանչյուր տուփում քանի՞ մատիտ կա:
9, 6, 29, 11, 21
3. Կոմբայնը, հավասարաչափ աշխատելով, կարող է դաշտը հնձել 20 օրում: Քանի՞ օրում կավարտի հունձը, եթե աշխատանքային օրվա կեսը կոմբայնն աշխատի նախատեսվածից 2 անգամ ավելի արագ, իսկ կեսօրից հետո՝ նախատեսվածից 2 անգամ ավելի դանդաղ:
16
4. Տարբեր թվանշաններով գրվող քանի՞ եռանիշ թիվ կա, որ գրելաձևում չունի 3, 5, 7 թվանշանները:

900 հատ


5. Մայրուղու եզրին իրարից հավասար հեռավորությունների վրա տեղադրված են էլեկտրասյուներ։ Ավտոբուսը առաջինից մինչև չորրորդ էլեկտրասյունն անցնում է 12 վարկյանում: Ավտոբուսը քանի՞ վայրկյանում կանցնի առաջինից մինչև 16-րդ էլեկտրասյունը, եթե նրա արագությունը մնա անփոփոխ։
60
6. Նկարում պատկերված քառակուսին կազմված է սև քառակուսուց և իրար հավասար 4 ուղղանկյուններից: Յուրաքանչյուր ուղղանկյան պարագիծը 40սմ է: Գտի՛ր մեծ քառակուսու մակերեսը:

Captionless Image
400


8. Քանի՞ հնգանիշ թիվ կարող ես ստանալ՝ 77733 թվի թվանշանները տեղափոխելով:
10
9. Մայր կենգուրուն 1 վայրկյանում ցատկում է 3 մետր, իսկ նրա ձագը կես վայրկյանում ցատկում 1 մետր: Նրանք միաժամանակ մի ծառից ուղիղ գծով ցատկեցին մյուս ծառին: Քանի՞ վայրկյան մայր կենգուրուն պիտի սպասի վերջնակետում, եթե ծառերի հեռավորությունը 240մ է:

մայր-3մ/վ =>80վ-ում կհասնի մյուս ծառին

ձագ-2մ/վ => 120վ-ում կհասնի մյուս ծառին

120-80=40 վայրկյան

40
10. Տրված ABCD շեղանկյան B գագաթից տարված բարձրությունը DC կողմը բաժանում է երկու հավասար մասերի: Գտի՛ր <BAD-ն:

Captionless Image
60

Հանդուրժողականություն

Հանդուրժողականություն

Պատասխանել հարցերին՝

  • Ի՞նչ է հանդուրժողականությունը

«Հանդուրժողականությունը քաղաքացիական հասարակության արժեք ու
սոցիալական նորմ է, որը դրսևորվում է քաղաքացիական հասարակության բոլոր
անդամների տարբեր լինելու, տարբեր կրոնական, քաղաքական, ազգային և այլ
սոցիալական խմբերի միջև կայուն ներդաշնակության ապահովման, տարբեր
մշակույթների, քաղաքակրթությունների և ժողովուրդների բազմազանության հանդեպ
հարգանքի, իրենց արտաքնով, լեզվով, համոզմունքներով, սովորույթներով ու
դավանանքով տարբերվող մարդկանց ըմբռնումով մոտենալու և նրանց հետ
համագործակցելու պատրասատակամության մեջ»:

  • Որո՞նք են տարբերությունը հանդուրժողականության, համբերության և անտարբերության։ Նշե՛լ օրինակներ
    Հանդուրժողականության այսպես ասած ժամանակ մենք ունենք ազատ ընտրության հնարավորություն։
    Համբերության ժամանակ մենք այդ ազատ ընտրության հնարավորությունը չունենք։
    Իսկ անտարբերության ժամանակ մարդկանց ուղղակի միեւնույն է։
  • Ի՞նչ կարևորություն ունի հանդուրժողականությունը հասարակության մեջ։

Հանդուրժողականությունը նպատակ ունի ավելի լավը դարձնել առանձին
մարդուն և ողջ հասարակությունը։

«Սպիտակ սուտ» վերլուծություն

Ես այնքան էլ չգիտեմ ստել: Բայց առանձնահատուկ նողկանք չեմ զգում ստի դեմ: Նույնիսկ, ասեմ՝ չզարմանաք (թեպետ շատ տարօրինակ է հնչում)՝ կարգին ստել չգիտեմ, իսկ անմեղ սուտը պաշտում եմ:Մի ամսագիր պատվիրել էր ինձ գրախոսություն: Բայց իմ մասնագիտությունը գիրք գրելն է, ոչ գրախոսելը, և ես փորձում եմ հնարավորինս չդավաճանել իմ մասնագիտությանը: Հանգամանքներն այնպես դասավորվեցին, որ ես որոշեցի չհրաժարվել այդ կասկածելի առաջարկից: Քանի որ գրքեր գրախոսելը բավականաչափ տաղտկալի է, ես որոշեցի գրախոսություն գրել (շատ մանրամասն) մտացածին մի գրքի մասին, մի մարդու կյանքի նկարագրության, որ երբեք գոյություն չի ունեցել: Խոստովանում եմ՝ սարսափելի հմայված էի իմ գաղափարով: Նախ՝ թեպետ ուժերս պիտի ծախսեմ ճշմարտանման պատմություն գրելու վրա, կխնայեմ ժամանակը, որ պիտի կորցնեմ գիրքը կարդալու վրա: Բացի այդ՝ կխնայեմ նյարդերս, որովհետև ստիպված չեմ լինի զայրանալ «այդ հիմար հեղինակի վրա, որ գրողը գիտի՝ ինչ է մոգոնել»:Երբ գրախոսությունը տպագրվեց, ես բարոյապես պատրաստ էի սպառնալիքներով («Դադարեք անամոթաբար ստել») և բողոքներով («Ամեն տեղ փնտրեցի, բայց ոչ մի տեղ չգտա այդ գիրքը») լեցուն նամակների փոթորկին: Բայց ինձ ոչ ոք չգրեց: Ոչ ոք: Ես, իհարկե, պատրաստ էի ամեն ինչի, բայց թեթևացած շունչ քաշեցի: Չեի ասի, թե ամսագրերում հրապարակվող գրախոսությունները ոչ ոք լուրջ չի ընդունում, բայց որոշ կասկածներ ունեմ:Կան նաև հարցազրույցներ: Հիմա ես ջանում եմ բարեխիղճ պատասխանել հարցերին, բայց երբ երիտասարդ էի ու հանդուգն, երբեմն ինձ որոշ ազատություն էի թույլ տալիս: Օրինակ, երբ ինձ հարցնում էին, թե ի՞նչ գրքեր եմ կարդում, ես խորիմաստ ասում էի. «Վերջերս ես տարվել եմ Մեյձիի դարաշրջանի (1886-1912 թթ.) գրականությամբ: Հիմնականում կարդում եմ գրականության խոսակցական ուղղության քիչ հայտնի հեղինակների գործեր: Համոզված եմ, որ Սյոգո Մուտագուտիի և Գոխեյա Օսակիի գրքերը կարող են ներշնչել նաև ժամանակակից հեղինակներին»:

Պատմությունը այն մաին է, թե ինչպես մի գրողի խնդրել էին որպեսզի նա գրախոսի, բայց քանի որ նա այդ ամենը չէր սիրում եւ նրան հետաքրքիր չէր, նա դրա փոխարեն որոշեց գրել իր հորինած գրքի մասին։ Հրապարակումից հետո նա սպասում էր, որ իր գործը կսկսեն քննադատել, բայց ոչ մի արձագանք նա չստացավ եւ դա մի կողմից նրան հանգստացրեց մյուս կողմից նրան գցեց մտածմունքների մեջ, այն մասին որ իր հրապարակումերը լուրջ չեն ընդունվում մարդկանց կողմից։

PAST CONTINUOUS 1

The Thompson family. What were they doing on Sunday at 7 o’clock? Mr. Thompson was cooking dinner in the kitchen. Mrs. Thompson was cleaning their car in front of their house. Jack and Eve were siting in the hall near the fireplace. Jack, their 11 years old son, was reading Shakespeare’s sonnets. Eve, at the age of 16, was playing with Barbies. Their grandma and grandpa were having a good time. Their grandma was exercising in the gym. Their grandpa was ironing shirts and socks in the living room. They also had two pets. And do you know what they were doing? Spot, the puppy, was catching mice in the garden. And Kitty, the little cute kitten, was fighting with neighbour’s dog.

Put the verbs into the correct form (past progressive). 2

When I phoned my friends, they were playing monopoly. Yesterday at six I was preparing dinner. The kids were playing in the garden when it suddenly began to rain. I was practicing the guitar when he came home. We weren’t cycling all day. While Aaron was working in his room, his friends were swimming in the pool. I tried to tell them the truth but they weren’t listening. What were you doing yesterday? Most of the time we were siting in the park.

Առաջադրանքներ

1․Ընդգծել այն հատուկ անունները, որոնց կազմում հասարակ գոյականներ կան։

Դանիել Վարուժան, Ալեքսանդր Շիրվանզադե, Լևոն Շանթ, Վահան Տերյան, Վարդան Մամիկոնյան, Վասակ Սյունի, Նար-Դոս, Մովսես Խորհենացի, Ակսել Բակունց, Գուրգեն Մահարի, Ավետիք Իսահակյան, Գուրգենդուխտ, Որմիզդուխտ, Գևորգ Մարզպետունի, Ասպրամ, Սահակ Սևադա, Հուսիկ, Աշոտ Բռնավոր, Արտակ Մոկացի, Ցլիկ Ամրամ, Շահանդուխտ, Սահականույշ, Գրիգոր Մագիստրոս, Մխիթար Գոշ, Նահապետ Քուչակ, Գեղամ Սարյան, Եղիշե Չարենց, Միսաք Մեծարենց,  Հայք, Վան, Ծաղկաձոր, Մուշ, Արշակավան, Սասուն, ԱպարանԱրտաշատ, Վանաձոր,  Գյումրի, Սպիտակ,  Աշտարակ, Անի, Կարին, Կարս, Մալաթիա,  ԿեսարիաԶվարթնոց, ԷջմիածինՍտեփանավան, Կարմիր, Կապուտկող,  Գորիս, Կապան,  Հադրութ, Ստեփանակերտ, ԱրցախՀրազդան․ Սևան, Որոտան,  Աղստրև, Չիչխան, Դևբեդ,  Գուգարք, Վայք, ԵղեգնաձորԱմասիա, Ղուկասյան։

2․ Ընտրել և դեմ-դիմաց գրել տրված օտարաբանությունների հայերեն համարժեքները։

1․Սդելկա- գործարք, դիրիժոր- խմբավար, սիստեմ- համակարգ, սպրոս- պահանջարկ, ստաբիլ- կայուն, ստավկա- խաղադրույք, ստիմուլ- խթան, ստրախովկա- ապահովագրություն, սպիրալ- պարույր, սուվերեն-ինքնիշխան, վալյուտա-արժույթ, վետո- արգելք, տաբլիցա- աղյուսակ, տամոժնյա- մաքսակետ, տոտալ- ընդհանուր, տրադիցիա- ավանդույթ։