1․Կարդա՛ ավանդությունը և կատարի՛ր  առաջադրանքները։

Աշխարհի ամենագեղատեսիլ  յոթ անկյուններից  մեկը այն ձորահովիտն է, որ ընկած է Դիլիջան քաղաքից տասնութ կիլոմետր հյուսիս, և ուր գտնվում է Հաղարծնի  վանքը:  Այստեղ 1281 թվականին կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու կողքին մի ընկուզենի է աճում, որը եկեղեցուն հասակակից է՝ 700 տարեկան: Ավանդությունն ասում է, որ այդ տաճարը կառուցող վարպետը սովորություն է ունեցել իր կառուցած շենքերի կողքին ընկուզենիներ տնկել:

-Շենքը չմնա, ծառը կմնա, ծառը չմնա, շենքը կմնա,- սիրում էր կրկնել վարպետը: -Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը:

Եվ հիմա անանուն վարպետի հիշատակը հավերժացնում են քարե և կանաչ հուշարձանները:

1.Համացանցից գտի՛ր տեղեկություններ Հաղարծնի վանքի մասին, 4-5 նախադասությամբ շարադրիր:

1
Հաղարծին վանքային համալիրը կառուցվել է 10-13-րդ դարերի ընթացքում։ Վանքի մասին տեղեկություններ է տալիս Կիրակոս Գանձակեցին: Ծաղկում է ապրել XII դարի վերջին – XIII դարի սկզբին՝ Խաչատուր Տարոնացու առաջնորդության ժամանակ։ Որպես ուսումնագիտական կենտրոն հիշատակվում է (Կոստանդին Դ, Ստեփանոս Օրբելյան) XIII դարի առաջատար մշակութային կենտրոնների շարքում։

2
Հաղարծինի համալիրի կազմում են 3 եկեղեցի, երկու գավիթ (մեկը՝ ավերված), սեղանատուն, աղոթարաններ, խաչքարեր: Վանքի տարածքում, հուշարձանների գլխավոր խմբից արևելք, ժայռալանջին աղոթարաններ են, գեղաքանդակ խաչքարեր։ Հաղարծինում գտնված բրոնզաձույլ կաթսան (350 կգ, այժմ ՀՊՊԹ-ում է) գեղարվեստական մետաղագործության բարձրարվեստ նմուշներից է․ շուրթի պսակի փորագրությունը նշում է պատրաստման տարեթիվը՝ 1232, չորս կանթերն առյուծների արձանիկներ են, ոտքերը նույնպես զարդարված են գեղարվեստորեն:

3
Հաղարծին վանական համալիրը վերանորոգվել է Համահայկական հիմնադրամը Սուլթան բեն Մոհամմադ ալ Քասիմի շեյխի օգնությամբ։ Հաղարծինը և Գոշավանքը Դիլիջանի ազգային պարկի հսկողության տակ են։

2.Որո՞նք են ‹‹քարե և կանաչ հուշարձանները››:
Քարե հուշարձանները վանքերն են, իսկ կանաչ հուշարձանները՝ ընկուզենիները:

3.Ինչպե՞ս ես հասկանում  ‹‹ Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը››  նախադասությունը: Մի քանի նախադասությամբ շարադրի՛ր մտքերդ այս նախադասության շուրջ։

Եկեղեցում մարդիկ աղոթում են, հոգին են մաքրում և դրա հետ միասին ավելի ահնգստանում ու հոգին քաղցրանում և մաքրվում է։ Դե իսկ ընկուզենու ընկւյզն էլ մենք ուտում ենք, որը նույնպես շատ օգտակար է մարդու համար։

4.Դո′ւրս գրիր տեքստից բոլոր հատուկ գոյականները և թվականները։
Դիլիջան, Հաղարծնի, Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի,

1.Какое местоимение превратится в союз, если прочесть его справа налево?
он-но

2.Иногда его вешают, задирают, везде суют, а иногда с ним остаются. Что это?
нос

3.В каком слове 100 отрицаний.
стонет

4.Чем отличаются значения слов приуменьшить и преуменьшить?

Приуменьшить – уменьшить в размере, сделать что-либо меньшим.
Преуменьшить – недооценить что-либо.

5.В слове лёгкий буква г произносится как х. Вспомните ещё 2 слова, имеющих такую же особенность.
мягкий, Бог

6.Допишите вторую часть фразеологизма.
1) Овчинка … 2) Как две капли … 3) Топтаться на … 4) Чёрным … 5) Зарубить себе … 6) Дамоклов … 7) Еле-еле душа … 8) Крокодиловы … 9) Ждать у … 10) Принять за чистую … 11) Проще пареной … 12) Обвести вокруг …

1)Овчинка выделки не стоит.
2) Как две капли воды.
3) Топтаться на месте.
4) Чёрным по белому.
5) Зарубить себе на носу.
6) Дамоклов меч.
7) Еле-еле душа в теле.
8) Крокодиловы слёзы.
9) Ждать у моря.
10) Принять за чистую монету.
11) Проще пареной репы.
12) Обвести вокруг пальца.

7.В данных фразеологизмах не хватает одного и того же слова  (в разных формах). Какое слово используется в этих фразеологизмах? Что означают эти фразеологизмы?       
1.   Как …сняло.   Из…вон.   Мастер на все…                                     Сидеть сложа …     2.   Черным по …    …нитками  шито. Сказка  про…бычка.  Доводить до…каления.      
 3.   Не в бровь, а  в …  … на лоб полезли.   …на  мокром месте. Смотреть правде  в…
4. Толочь … в ступе. Как  в … канул. Много…утекло. Выйти сухим  из…       

1. руки
2. белый
3. глаза
4. вода

Личный проэкт

Ссылка к презентации

Presentation link

Կոմիտասը ելավ հյուրանոցից, վերարկուի օձիքը բարձրացրեց, ձեռքերը խոթեց գրպանները և քայլեց արագ ու ճկուն: Դեկտեմբերի կեսն էր. Փարիզի փողոցներում վնգստում էր ցուրտը: Առավոտ շուտ չէր, արևն իր օրվա պռատ ճամփից մի երկու պարան անցած պետք է լիներ, բայց չկար` չքացել էր քաղաքի գորշ երկնքում, մի ծխնելույզից պոկված կայծի պես հալվել-կորել էր:”Le Mercure musical” ամսագրի նո՜ր համարը,- դիմացի մայթին սնգսնգում էր լրագրավաճառ տղայի ձայնը,- վերջի՜ն համարը:Հանդեսի անունը Կոմիտասին հետաքրքրեց. երկու շաբաթ առաջ, երբ փարիզեցիներով խճճված «Սալ դեզ, Ագրի քյուլտյորի» դահլիճում տրվելու էր հայկական առաջին նվագահանդեսը, և ինքը բեմում վերջին կարգադրություններն էր անում, ականջն ընկավ.— Զարմանալի է: Եկել են նաև Փարիզի գիտական ու երաժշտական հեղինակությունները: Պարզապես անսովոր ու հրապուրիչ ծրագրերն են այսքան մարդ հավաքել: Ես կասկածում եմ, թե մի բան կտա հայկական երաժշտությունը, այն էլ… մի կրոնավորի ղեկավարությամբ:Խոսողն առաջին շարքում նստած մի երիտասարդ էր` ինքնագոհ ու վստահ: 

Առաջադրանքներ

1.Պատմվածքը բաժանիր  մասերի և վերնագրիր դրանք

2.Ըստ պատմվածքի բութագրիր Կոմիտասին և վերլուծիր պատմվածքը 
Պատմվածքից շատ լավ երևում է, թե ինչ մարդ է Կոմիտասը։ Պատմության մեջ շատ հատվածներ կան նրան նկարագրող։ Առաջին հատվածումմ Կոմիտասը շատ բարկանում է՝ մարդկային սոսիալական անհավասարությունը տեսելով։ Երկրորդ հատվածում նա դաշնամուրը տեսնելով հիշում է իր հին նվագարանը և այստեղ երևում է, որ Կոմիտասը շատ հավատարիմ մարդ է, թե իր նվագարանի, թե մարդկանց նկատմաբ։ Երրորդ հատվածում, երբ Կոմիտասը բացում է դրամապանակը և տեսնում 10 մարկը նա հիշում է, որ կար ժամանակ երբ նա սովորում էր կոնսերվատորիայում և այդ ամիս իր մոտ վերջացել էր բարերարի կողմից ութարկած ամողջ գումնարը և նա սոված ման էր կալիս Բեռլինի փողոցներով, հանկարծ գտնում է կես մարկ, դրանով շահում է հարյուր մարկ և փոխարենը նա մի բան ուտեր գնաց և վճարեց իր կոներվատորիայի վարձը։ Կոմիտասե պատմում է, որ իր ուսուցիչը դրա համար իրեն նախատում էր, քանի որ նա ուրիշներին կտա իր վերջին գումարը, չնայած այդ ամենը կարող էր իր կարիքնները հոգալու համար օգտագործել։ Այստել էլ հենց երևում է, որ Կոմիտասը շատ հպարտ է և չի սիրում, որ ուրիշները խառնվում են իր գործերին։ ԵՎ ի վերջո այն դրամապանակի մեջ նա հարյուր մարկ է դնում ևասում է, որ այդ անելով նա կարծես բոլոր այն մարդկանց պարտքը մարեց որոնք պարտվել էին որպեսզի նա կարողանար շահել հարյուր մարկ։

3.Համացանցից գտի՚ր տեղեկություններ հայ բարերարների մասին։

Ալեքսանդր Մանթաշյան-Նա համարվում էր նավթի արքա։ Նրա առեվտրական տներն ամենուր էի՝ Վարշավա, Մադրդ, Փարիզ, Կոստանդնուպոլիս։ Նա կառուցել է Ներսիսյան դպրոցի շենքը, և շատ տաղանդավոր երիտասարդներին գումար է հատկացրել կրթվելու, իսկ շատերին գործ սկսելու համար։

Գալուստ Գյուլբենկյան– Նա Մանթաշյանի Կոստանդնուպոլսի նավթի գրասենյակում առաջին քայլերն էր անում ։ Երբ իր ընտանիքը տեղափոխվումէ Անգլիա նա որոշ ժամանակ անց հիմնում է իր նավթի գրասենյակը։ Նա դառնում է «British Petrolium»- ի հիմնադիրը։ Ըստ նրա պայմանագրի նա պետք է նպաստեր համայն մարդկության առաջխաղացմանը ինչպես Նոբելյան հիմնադրամը։

Ալեք Մանուկյան– եղել է ավտոմեխանիկ, նա 1929 թվականին ԱՄՆում ստեղծմու է սեփական հիմնարկը՝ MASCOscroon որը տարբեր ավտոմասեր էր արտադրում տարբեր մակնիշի մեքենաների համարև ի վերջո նրա հիմաժնարկը դառնւոմ է ԱՄՆի բանակը սպասարկող կառույցներից մեկը։ Հաջողակ գործարար լինելուց բացի նա նաև գյուտարար էր և նա է ստեղծել մեր կենցաղում օգտագործվող ջրի ծորակը։
1968 թվ. նա ստեղծում է հբըմ Ալեք Մանուկյան մշակութային հիմանդրամը որի հիմական նպատակը հայկական արժեքների տարածումն ու պրոպագանդումն էր աշխարհում։ Նա տարբեր հայկական ոջախներում կառուցել է դպրոցներ, թանգարաններ, եկեղեցինեեր։ Մեծ նվիրատրություններ է կատարել հիվանդանոցներին, ծերանոցներին, գրադարաններին։

4. Գտի՚ր տեղեկություններ Կոմիտասի աշակերտուհիների՝ Մարգարիտի, Աղավնի Մեսրոպյանի մասին։

Մարգարիտ Բաբայանը ծնվել է Գերմանիայի Գոթա քաղաքում։ 1901-1904 թվականներին սովորել է Թիֆլիսի երաժշտական ուսումնարանում, որտեղ դաշնամուրի դասեր է առել Մ. Իպպոլիտով-Իվանովից, Կ. Ալիխանովից, համերգներ տվել Անդրկովկասի քաղաքներում, առանձին գրքույկով հրատարակել է Վ. Վիլդերի «Լյուդվիգ վան Բեթհովեն» աշխատության հայերեն վերապատումը (1896 թ.), աշխատակցել մամուլին։ Ձայնը մշակել է Փարիզում` Պոյին Վիարդոյի և Արտո դը Պադիլլայի մոտ: 1901 թվականից մեներգեցողություն է դասավանդել Թիֆլիսի երաժշտական ուսումնարանում: 1904 թվականից ընտանիքով մշտապես բնակվել է Փարիզում, հանդես եկել համերգներով եվրոպական երկրներում:

Երգացանկն ընդգրկել է հին վարպետների, 19-րդ դարի եվրոպական, ռուսական, հայկական դասականների, ինչպես և ժամանակակից կոմպոզիտորների գործերը: Ունեցել է հարուստ ու ճկուն ձայն, նուրբ և գեղարվեստորեն պարզ կատարում, ստեղծագործության բնույթի և ոճի ճիշտ զգացում: Կոմիտասի և Արշակ Չոպանյանի հետ հանդես է եկել համերգ-դասախոսություններով:

1911 թվականին Փարիզում հիմնել է մեներգեցողության վարժարան: 1951 թվականին արժանացել է համաֆրանսիական ստուգատեսի մրցանակին: Եղել է Կոլոնն-Լամուրյո համերգային ընկերության մենակատար, Ֆրանսիական երգի վարպետների միության և Երաժշտագետների ընկերության անդամ, ֆրանսիական ռադիոյի պաշտոնական մեկնաբան, աշխատակցել է «Լարուս» հանրագիտարանին:

Մտերիմ է եղել Ա. Չոպանյանի, Կոմիտասի հետ, հավաքել վերջինիս ձեռագրերը, հրատարակել որոշ գործեր։

 

История города Петра в Иордании началась в XVIIIст. до н.э., когда хозяевами здесь были идумеи (XVIII – II ст. до н.э.), они и положили начало многим сооружениям. Далее были набатеи (II ст. до н.э. – 106 г. н.э.), затем римляне, византийцы, арабы. А в XII ст. н.э. город принадлежал крестоносцам.

Кто и зачем построил Петру

Название города Петра переводится с греческого как «скала», и неудивительно — ведь весь древний город целиком состоит из камня. А еще его называют «розовым» городом, так как при восходе и закате солнца скалы действительно отливают алым и розовым оттенком.

Скальный город Петра возник благодаря тому, что набатейцы – арабы-кочевники – сумели контролировать поступление воды, что было немаловажным для местности.
В то время великий город Петра имел выгодное расположение, находясь на перекрестке стратегически важных торговых путей. Один из них соединял персидский залив и Газу, а другой – Красное море и Дамаск. Караваны, груженные пряностями, неделями переносили засуху Аравийской пустыни. А затем их ждал укромный каньон Сик, который и вел в Петру.

Несколько сотен лет торговля пряностями приносила городу огромный доход. Но после открытия римлянами морских путей на Восток, сухопутные караваны постепенно утратили смысл в своем существовании и Петра стал затерянным городом, укутавшись песками.

Достопримечательности города Петра

Храмы, гробницы, бани, колоннады – каменный город может похвастать более 800 памятниками древности, которые являются свидетельством того, что здесь жили трудолюбивые и талантливые люди.

Чтобы увидеть это чудо света, необходимо преодолеть несколько километров через ущелье Сик. И сделать это нужно будет пешком. Уже здесь вы будете впечатлены отвесными скалами, которые образуют стены темного коридора. Выйдя отсюда, первое, что видит турист – дворец Эль-Хазне.

Дворец Эль-Хазне – одна из основных достопримечательностей Петры, является усыпальницей одного из царей Набатейского царства. Здание высечено в огромной скале, имеет изящный фронтон и возвышающиеся колонны. По сей день остается загадкой, каким образом строителям в те времена удалось создать такое сооружение – без строительных лесов (в этой местности нет деревьев) и специального оборудования. Есть версия, что дворец Эль-Хазне был храмом богини Исиды.

В городе есть два археологических музея, множество памятников библейских хроник – гора Аарона, на которой первосвященник, по преданиям, и умер; долина Вади Муса; источник Айн- Муса (Моисея). Также здесь можно увидеть Казр аль-Бинт – главный храм Набатейского царства.

Еще одна достопримечательность, которая поражает своей красотой – монастырь Эд-Дейр, который расположился на вершине скалы. Высота здания составляет порядка 45 метров, а ширина – 50 метров. В монастыре есть всего одна комната и лестница, которая ведет к нише. На площади перед Эд-Дейром когда-то были колонны, здесь проводились различные религиозные церемонии. Напротив монастыря для туристов организовали кафе, чтобы можно было спрятаться в тень и под прохладный напиток насладиться красотой древности.

Եթե Աստված անի՝ վերջալույսին ուղտերի քարավան անցնի անապատով( վերջերս դրանք սակավ են երևում), ապա հիացումի հետ մեկտեղ՝ իմ շարթունքներից ինքնաբերաբար դուրս են լողում հայրենի երգի բառերը։

Սիրտս ցավում է, տնքում, չէ՞ որ այդ ահեղ գոտեմարտում, երբ կյանք ու մահ խառնվել են իրար, Կարոն հուցմունքի և անհանգստության ծանր ապրումներ է ունեցել իմ պատճառով, իսկ ես…

Պատմությունը մի տղայի մասին էր, ով իր առաջնորդի հետ պետք է բարձրանար սար։ պատմությունը սկսվում է նրանով, որ որոշակի հատված բարձրանալուց հետո տղան սկսում է բողոքել և շատ է ցանկանում հետ վերադառնալ։ Ճանապարհին հոգնելով նրանք կանգ են առնում մի մութ, ծմակ ճառաբեկորի տակ, որտեղ հոսում էր առվակը և բավական սառը քամի էր փչում։ Այստեղից ներքև նայելով տղան երազում էր նորից հետ վերադառնալ այն տաք ու արևտ դաշտը որտեղից եկել էին։ Սակայն առաջնորդի ճիշտ մոտեցման շնորհիվ տղան կարողանում է հաղթահարել այդ դժվարությունը և ի վերջո բարձրանում է սարի գագաթը և մեծ բավականություն ստանում։ Պատմությունը շատ լավ ներկայացնում է մարդկային թուլությունները, այն թե ինչպես են մարդիկ գլուխ գովում մինչ իրական դժվարության հետ են առնչվում։ Այս դեպքում տղան մինչև սարը բարձրանալը գլուխ էր գովացել իր առաջնորդի մոտ, թե շատ հեշտ կբարձրանա և կհաղթահարի այդ դժվարությունը, բայց ճանապարհի կեսից նա հասկացավ, որ չի ցանկանում հերոս լինել և նա կնախընտրեր հիմա լինել այն տաք դաշտում, քան այս ցուրտ անձավում։ Այստեղ խոսվում էր, ոչ միայն մարդու կամքի ուժի, այլ նաև մարդու հոգեբանության մասին։ Առաջնորդը կարողացավ շատ ճիշտ խոսքեր ասել տղային և տղան այդ վաքագծից ու խոսքերից հետո ուղակի չկարողացավ մերժել առաջնորդին չնայած իր ներքին ձայնը հակառակն էր պնդում։ Այս պատմությունը շատ հետաքրքիր էր նաև նրանով , որ մենք նույնպես գոնե մեկ անգամ մեր կյանքում այսպիսի դեպքի հետ առնչվել ենք, քանի որ քոլեջում շատ ենք ճամփորդում, հաղթահարում տարբեր բարձունքներ և այսպիսի մի դեպք հենց ինձ հետ էր պատահել, երբ փորձում առաջին անգամ պետք է հաղթահարեի Արագածի բարձունքը։ Հասնելով ճանապարհի կեսին ես այլև չէի կարողանում առաջ շարժվել, բայց հասկանալով, որ գագաթին ինձ սպասվում է շատ գեղեցիկ տեսարան, ես հավաքիցի բոլոր ուժերս և ո վերջո հաղթահարեցի բարձունքը, և ես երբեք չեմ զղջա. դրա համար։