Զաբել I
Գրականություն՝
Հայ ժողովրդի պատմություն, հ. III, Ե., 1976 /էջ 687-699
Տեսանյութ՝
Զաբելը Ա թագուհին Լևոն Բի աղջիկն էր։ Նա թագուհի է դարձել 4 տարեկանում։ Լևոն Բ-ի մահիգ հետո թագավորական գահի համար լուրջ պայքար էր ընթանում Երուսաղեմի թագավորի ում կինը Լևոնի աղջիկն էր՝Ռիթան, և Ռուբեն-Ռայմոնդի միջև։ Սակայն լուրջ պայքարից հեո ի վերջո գահը և ամբողջ իշխանությունը մնաց մանկահասակ Զաբելի և նրա խնամակաքների ձեռքում։ Ժամանակն անցնում էր և առաջանու էին տարոեր խնդիրներ քանի որ թագուհուց բագի նաև պարտադիր էր թագավորի առկայությունը, դրա համար ժողովներ գումարվեցին և որոշեցին Զաբելին ամուսնացնել Ֆիլիպի հետ վո 16 տարեկան էր։ Այսպես իշխանությունը նորից մնաց Կոստանդինի ձեռքում։ Ֆիլիպի հետ ամուսնացրել էին միայն այն պայմանով, որ նա պետք է շարժվեր մի միայն հայկական ավանդույթներով։ Սակայն որոշ ժամանկ անց նա սկսեց օգտվել իր թագավորի իշխանությունից և թալաներլ հայոց գանձարանը և ուղարկել իր երկիր։ Այդ ժամանակ նրան բանտարկեցին և նորից նոր թագավոր ընտրելու խմդիր առաջացավ։ Ի վերջո որոշեցին ամոսնացնել Զաբելին Կոստանդինի որդի Հեթումի հետ, որ սկիզբ դրեց Հեթումյաների դինաստիային։ Բայց սկզբից Զաբելին դուր չեկավ այդ փաստը դրա համար նա փախխավ, որը բնականաբար դուր չեկավ արքունիքում և ոչ մեկին։ Զորքով գնացին և հետ բերեցին Զաբելին։ Զաբել թագուհին շատ է սիրվել ժողովրդի կողմից, նա զարգացրել է մշակույթը, դպրությունը։