- Գտնել եւ ուսումնասիրել մի գիտական բացահայտում կամ գյուտ, որը թույլ է տվել վերամշակել աղբը կամ թույլ է տալիս չաղտոտել շրջակա միջավայրը։
Աղբը Շվեցարիայում
Կարծում եմ, որ բոլորս էլ մեր կյանքում գոնե մեկ անգամ լսել ենք, որ Շվեցարիան համարվում է ամենամաքուր երկրներից մեկը , եթե ոչ ամենամաքուրը։ Եւ իսկապես դա այդպես է։ Քանի որ այսօր մենք խոսելու ենք աղբի վերամշակման հետ կապված հետաքրքիր հայտնագործությունների որոնց մասին կարծում եմ հետաքրքիր կլինի իմանալ, թե այդ ինչպես է մեզ բոլորիս հայտնի Շվեցարիան հասել նման արդյունքի, որ նույնիսկ այլ երկրներից աղբ է գնում եւ արդյոք ինչի՞ համար է այն օգտագործում։
Տարեկան մեկ անձը մի քանի տոննա աղբ է առաջացնում։ Իսկ Շվեցարիան կարողացել է հասնել նրան, որ այնտեղ աղբի պակաս է անգամ նկատվում, իսկ օդն ու ջուրը դրա շնորհիվ մաքուր են, եւ աշխարհում ոչ մի երկիր նման բանի չի կարողացել հասնել։
Նախ սկսենք նրանից, որ շվեցարիայի ցանկացած ընտանիքում տանը կան հատուկ տարաներ որոնց վրա փակցված են հետեւյալ նկարները՝ ապակի, պլաստիկ, թուղթ, մետաղ։ Եւ բնականաբար կա առանձին տարա ուտելիքի մնացորդների համար։ Այս ամենը հավաքվում է, եւ ապա հանձնվում հատուկ հավաքման կետերում որտեղ եւ այս ամենը հետո վերամշակվելու է։
Կարծում եմ, որ ձեզնից ոչ բոլորը գիտեն, որ Շվեցարիայում մեքենաների մեծ մասը աշխատում է բիոգազի օգնությամբ։ Հասկանալու համար, թե դա ինչ է ասեմ։ Բիոգազը ստանում են սննդային եւ օրգանական աղբից եւ էթանոլից։ Շվեցարիան ուզում է այնպես անել , որ գազն ու բենզինը, որոնք այդքան վնաս են հասցնում բնության շրջանառությունից դուրս գան, եւ մեքենաներն օգտագործեն այն վառելիքը, որը անվնաս է բնության եւ մթնոլորտի համար։
Հետաքրքիր փաստեր մարդկանց միահամուռ աշխատանքի մասին։
- Համաձայնեք, որ շատ դժվար կլիներ եւ, բացի այդ շատ ավելի ծախսատար կլիներ, եթե մարդիկ իրենց աղբը չտեսակավորեին, այլ հենց այդպես հանձնեին եւ միայն հաձնման կետում այն սկսեր տեսակավորվել։ Դրա համար ինչպես արդեն ասացի, ամեն ընտանիքում տանը կան հատուկ տարաներ, որոնց մեջ տեսակավորված աղբն ամեն շաբաթ հանձնում են տեսակավորման կետերին։ Կան սուպերմարկետներ որտեղ կան հատուկ սարքեր կամ աղբամաններ որտեղ կարելի է միանգամից գցել այսպիսի իրեր ինչպիսիք են մետաղաքան մասեր պարունակող սարքերը, էլէկրական ոչ սարքին գտնվուղ լույսերը, տարբեր տեսակի մարտոցներ եւ այլն։
Բացի այդ գործում է նաեւ օրենք ըստ որի մարդկանց կարող են տուգանել եթե նրանք օրիանկ պլաստիկը կամ ապակին գցեն այլ տարայի մեջ, որը այդ իրերի համար նախատեսված չէր։
- Այսպես Շվեցարիայում հանձնվում է ապակու 93%-ը։ Այլ խնդիր է պլաստիկը, որը ըստ տարվա ցուցանիշի վաճառքի հանձնում են գնված քանակի կեսը կամ ավելի քիչը։ Դրա համար խանութներում մարդիկ հիմա ըմպելիք գնելուց վճարում են առանձին հեղուկի եւ առանձին տարայի համար, դա կարող է լինել պլաստիկ կամ մետաղական շիշ։ Այդպես գնելուց հետո մարդիկ կարող են հանձնել շիշը հենց խանութներում գտնվող հատուկ կետերում եւ հետ ստանան այն գումարը, որը տվել էին շիշը գնելու համար կամ ուղակի այն տան բարեգործության։ Ի դեպ նրա մասին թե ինչպես է հետո վերամշակվելու այդ տարաները հոգում է հենց ըմպելիքի արտադրողը։ Ոչ ոք իրավունք չունի արտադրել մի բան, որը վերամշակման համար պատասխանատու չէ։
- Շվեցարիայուն կա այսպես կոչված «Կլիմայական փոխհատուցման» գաղափար։ այն շատ պարզէ գործում։ օդանավը արտադրում է որոշակի քանակությամբ վնասակար նյութեր, բայց ինչ-որ տեղ արտանետումները կրճատվում են նույն քանակությամբ: Դուք կարող եք փոխհատուցել թռիչքը, օրինակ՝ ներդրումներ կատարելով արևային կամ հողմային էլեկտրակայանի կառուցման մեջ։ Գումարը կախված է նախագծից, օրինակ՝ klimatkompensera.se կայքը առաջարկում է Ստոկհոլմից Լոնդոն ճանապարհորդությունը փոխհատուցել մոտ 10 եվրոյով, Մոսկվա՝ 9 եվրոյով, Բանգկոկ՝ 66 եվրոյով։ Գումարը կօգտագործվի Հնդկաստանում արեւային էլեկտրակայան կառուցելու համար։
- Մարդիկ հարկ են վճարում ոչ էկոլոգիապես մաքուր կամ բոնությանվնաս պատճառոց իրերի համր եւ ստանու բոնուսներ էկոլոգիապես մաքուրների համր։ Նրանք, ովքեր գնում են նոր էլեկտրական մեքենաներ կամ ցածր արտանետումներ ունեցող մեքենաներ (70 գ CO2/կմ 2020 թվականին), կարող են հույս դնել մինչև 6000 եվրոյի չափով պետական փոխհատուցման վրա։ Ի դեպ, փոխհատուցում է տրվում նաեւ էլեկտրական հեծանիվ գնողներին, որոնք, ինչպես նախատեսվում է, մասամբ պետք է փոխարինեն մեքենաները։
- Շվեցարիայում չեն թափում սննդի մասցորդները։ Նրանք հավաքում են այն եւ ապա հանձնում էկոգազ ստանալու համար հատուկ հետերին։ Բացի այդ գործում են հատուկ կազմակերպություններ եւ ռեստորաններ։ Օրինակ, 2016 թվականին Շվեդիայում ստեղծեցին Karma հավելվածը, որը շուկա է ռեստորանների և խանութների համար, որոնք կարող են վաճառել մեկ օրում չկերած սենդվիչներ և աղցաններ 50% զեղչով: Սա խնայում է սննդի միլիոնավոր չափաբաժիններ, որոնք այլապես դեն նետված կլինեն:
Ստոկհոլմում կա K-märkt ռեստորան, որտեղ նրանք պատրաստում են չվաճառված բարձրակարգ ապրանքներից։ Երբ ռեստորանը առաջին անգամ բացվեց, սեփականատերերն անձամբ զանգահարեցին վաճառողներին և հորդորեցին վաճառել սննդամթերքի կես գնով, որը հակառակ դեպքում պետք է գցվեր աղբամանի մեջ: Այժմ K-märkt ցանցն արդեն բաղկացած է 7 ռեստորաններից։ Ռեստորանը ճաշացանկ չունի, և ամեն օր խոհարարներն իրենց խոհանոցում գտնում են «փրկված» անակնկալներով տուփեր, որոնցից ամեն անգամ պետք է նոր ուտեստներ հորինել։
